درخت گردو – راهنمای جامع از کاشت تا برداشت برای احداث باغ

۲۳ بهمن ۱۴۰۰
درخت گردو - راهنمای جامع از کاشت تا برداشت برای احداث باغ

مغز گردو ، یکی از محبوب ترین آجیل ها است. معروف ترین و محبوب ترین گردوی دنیا persian walnut
یا همان گردوی ایرانی است.منشا درخت گردو در خاورمیانه و ایران شناسایی شده است. و گردوهایی که با نام های انگلیسی نیز شناخته میشوند ، منشا ایرانی دارند.

کشور ما ایران سومین تولید کننده گردوی جهان است. میوه درخت گردو ، دارای مغز بزرگ خوراکی است که درون یک پوسته ی چوبی محصور شده و این پوسته ی سخت هم توسط یک پوسته ی سبز پوشانیده شده است. درخت گردو طبقه بندی شده در گیاهان گلدار ، راسته ی راش سانان و تیره ی گردوییان است. گردو با نام علمی juglans شناخته میشود.

گردو ، این آجیل محبوب مصارف زیادی مثل استفاده در پیش غذا ها ، دسر ها ، انواع بستنی و کیک ها دارد. هر صد گرم گردو حاوی 654 کیلو کالری است. گردو حاوی مقدیر زیادی پروتئین ، آهن ، انواع ویتامین ها و کلسیم است .

ویژگی های درخت گردو

درخت گردو از جمله درختانی است که رشد زیادی دارد و ارتفاع آن ممکن است به 10 تا 30 متر برسد . درخت گردو میتواند تا 50 سال عمر اقتصادی در باغات تجاری داشته باشد اماطبق شواهد ومستندات موجود ، عمر درخت گردو میتواند به بیش از 1000 سال هم برسد که میتوان از درخت گردوی 1400 ساله در روستای اورگان در استان چهارمحال و بختیاری نام برد. درخت گردو علاوه بر از محصول با ارزشی که تولید میکند ، چوب آن نیز جز بهترین چوبها برای ساخت انواع مبلمان و مصنوعات چوبی است که در دنیا طرفداران زیادی دارد.

نیاز سرمایی درخت گردو

به طور کلی درخت گردو بسته به نوع رقم بین 400 تا 1500 ساعت نیاز سرمایی دارد. اما نیاز سرمایی اکثر گونه های گردو بین 700 تا 1000 ساعت برطرف میشود. اگر نیاز سرمایی درخت گردو تامین نشود باعث تاخیر در شکل گیری جوانه ها میشود و میزان تولید را کاهش میدهد.

اکثر ارقام تجاری درختان گردو در زمستان میتوانند تا دمای 10- را به راحتی تحمل کنند بدون اینکه آسیب جدی ببیند و خوشبختانه در سال ها ی گذشته با اقدامات انجام شده برای شناسایی ژنوتیپ های برتر بومی توانسته ایم ، تعدادی از این ژنوتیپ ها را شناسایی کنیم که علاوه بر عملکرد فوق العاده و تولید میوه های با کیفیت به راحتی دماهای 20- درجه را تحمل میکنند.

آسیب سرمای بهاره در درخت گردو و روشهای جلوگیری

مهم ترین تهدید برای باغات گردو در مناطق سردسیر در فصل بهار ، آسیب سرمای بهاره بعد از برگ دهی درخت گردو است. انتخاب رقم مناسب با شرایط آب و هوایی و جغرافیایی زمین مورد نظر برای احداث باغ گردو ، تاثیر زیادی در کاهش تلفات ناشی از سرمای بهار دارد .

آسیب سرمای بهاره در درخت گردو و روشهای جلوگیری
آسیب سرمای بهاره در درخت گردو و روشهای جلوگیری

میتوان با انتخاب ارقامی از درخت گردو با نحوه باردهی جانبی ، به دلیل اینکه جوانه های این نوع درختان گردو به تدریج و با اختلاف یک هفته الی بیست روز پس از جوانه های انتهایی درخت باز میشوند تا حد زیادی از این آسیب جدی جلوگیری کرد و حتی با بروز سرما حداقل بیست تا پنجاه درصد از محصول را حفظ کنیم.

احداث باغات گردو در زمینهای شیبدار به علت اینکه سرمای کمتری در اینگونه زمین ها انباشته میشود و زمان کمتری در آنجا ساکن میشود نیز برای جلو گیری از این آسیب جدی موثر است. پرهیز از احداث باغ در زمینهای گود و زمینهای تختی که زیر کش یا کانال هوایی مناسبی برای تخلیه هوای سرد ندارند نیز یکی از راهکارهای مبارزه با سرمای بهاره و سرمای تشعشعی یا چوم است.

البته امروزه به لطف پیشرفت در زمینه علم و فن آوری و وجود امکاناتی از قبیل دستگاه های تولید باد،گرما، بخار ،و مه پاش و تورهای موجودی که برای جلوگیری از نوسانات دمایی طراحی شده اند و… و به کار گرفتن روشهای مختلف میتوان تا حد زیادی از این آسیب جدی جلوگیری کرد.

آسیب گرمای تابستان بر درخت گردو و راهکار جلوگیری از آن

علاوه بر سرمای بهاره ، دماهای بالا در تابستان نیز میتواند منجر به آسیب دیدن درخت گردو شود . درخت گردو به دماهای بالا در تابستان حساس است .دماهای بالاتر از 42 درجه میتواند منجر به کوچک شدن میوه های درخت گردو و آسیب جدی به درخت گردو شود.

برای جلوگیری از این نوع آسیب میتوان در صورت کاشت درخت گردو در مناطق گرمسیر از روشهایی مثل استفاده از محلول پاشی با رس کائولن و سیلیکات آلومینیوم و پتاسیم ، باعث بازتاب نور خورشید شد و یا استفاده از توری های محافظ و سایبان و آبیاری منظم و بیشتر ، تا حدی از بروز این مشکل جلوگیری کرد. در کل درخت گردو به دماهای بسیار پایین و بسیار بالا حساس است.

محل مناسب کاشت برای درخت گردو

درخت گردو در لیست 5 تا 10 گیاه سودآور برای کاشت و احداث باغ قرا دارد. اگر میخواهید درخت گردو را به صورت تجاری و برای سود دهی پرورش دهید ، انتخاب محل مناسب یکی از مهم ترین پارامترها است.

همانطور که گفتیم سرمای بهاره سالانه خسارت زیادی به درختان گردو میزند ، اگر محل کاشت درخت گردو را به درستی انتخاب نکرده باشیم ، حتی با داشتن درختان گردوی 25 ساله هم نمیتوان محصول خوبی برداشت کرد.

از کاشت نهال گردو در محل هایی که امکان گردش و جریان هوا وجود ندارد اجتناب کنید. اگر میخواهید در مناطق مرتفع ، درخت گردو بکارید ، از کاشت نهال گردو در دره هایی که محل نشست سرما است و به علت محصور شدن امکان خروج هوای سرد وجود ندارد ، خود داری کنید. همچنین محل هایی که تجمع آب در آنها زیاد است و امکان زهکشی خوبی در آنها وجود ندارد برای کاشت درخت گردو مناسب نیستند.

خاک و مکان مناسب برای کاشت درخت گردو

درخت گردو ، محل هایی با آفتاب کامل و خاک هایی با زهکشی خوب را می پسندد . درخت گردو در خاک های لومی عمیق ،با زهکشی مناسب و غنی از مواد آلی به خوبی رشد میکند. درخت گردو طیف وسیعی از pH خاک ، چیزی بین 5 تا 9 را تحمل میکند. اما مناسب ترین pH برای عملکرد بهتر درخت گردو، محیط خنثی است.

تراکم کاشت برای احداث باغ گردو

در باغات تجاری درخت گردو ، رعایت فاصله ی مناسب داخل و بین ردیف ها بسیار مهم است چرا که با گذشت زمان و بزرگ شدن درختان گردو ، حجم بیشتری از فضا توسط درخت اشغال میشود و بنابراین رعایت فاصله برای عملکرد بهتر الزامیست.

تراکم کاشت برای احداث باغ گردو
تراکم کاشت برای احداث باغ گردو

به دلیل اینکه درخت گردو تاج بزرگ و عمر طولانی دارد و به طور متوسط حدود یک قرن و بیشتر زندگی میکند ، اگر فاصله کاشت رعایت نشود عملکرد افت میکند و درختان برای رسیدن به نور خورشید باهم رقابت میکنند و در این حالت درختان مرتفع با عملکرد پایین خواهیم داشت. بسته به طول فصل رشد ، بافت خاک ، موقعیت زمین ، نوع رقم و ….فاصله کاشت متفاوت میباشد.

اگر تراکم کاشت بیشتر از حد استاندارد باشد عملکرد شدیدا کاهش پیدا میکند و به جای اینکه درختان رشد زایشی داشته باشند ، برای زنده ماندن و جذب نور خورشید با سایر درختان وارد رقابت میشوند ، در این حالت ، گردش هوا و فتوسنتز پایین آمده ، بیماری ها و آفات شدیدا افزایش پیدا میکنند و درختان مرتفعی خواهیم داشت که برداشت محصول آنها مشکل است.

به طور معمول مناسب ترین فاصله برای کاشت درخت گردو بذری حداقل 10*10 متر یعنی در هر هکتار 100 اصله میباشد. برای کاشت نهال گردوی پیوندی با باردهی انتهایی حداقل فاصل 8*8 متر باید رعایت شود و برای کاشت نهال گردوی پیوندی با باردهی جانبی رعایت فاصله ی 7*7 الزامی است.

تراکم کاشت درخت گردو در باغ خانگی

برای کاشت درخت گردو در باغ خانگی به هیچ عنوان کاشت نهال گردوی بذری توصیه نمیشود و اگر علاقه دارید که در باغ خانگی خود درخت گردو داشته باشید حتما از گردو های پیوندی با باردهی جانبی استفاده کنید . حداقل فاصله ی کاشت نهال با دیوار ها ، بناها و…باید نصف اندازه ی تاج درخت بالغ باشد. این فاصله باید حداقل بسته به رقم به میزان 3 تا 5 متر از دیوارها ، بناها و … رعایت شود.

مجموعه ی ما ژنوتیپ های برتری شناسایی کرده که مناسب باغات خانگی هستند و از سال های اولیه رشد زایشی مطلوبی داشته و جثه ی بزرگی پیدا نمی کنند و در واقع با وجود جثه ی کوچک ، محصول زیادی تولید میکنند.

از نمونه های شناسایی شده در این مجموعه میتوان به آیتک و رها3 اشاره کرد. برای کسب اطلاعات در مورد ژنوتیپ های برتر مجموعه به مقاله ی معرفی ارقام مراجعه کنید.

روش های تکثیر درخت گردو

درخت گردو به دو روش تکثیر می شود :

  1. تکثیر جنسی درخت گردو
  2. تکثیر غیر جنسی درخت گردو

تکثیر جنسی درخت گردو

در روش جنسی بذر گردو که در واقع همان میوه ی درخت گردو با پوست چوبی است را ، میکاریم . در این روش سعی میکنیم از میوه های درختانی که کیفیت بهتری نسبت به سایر درختان گردو دارند بذر تهیه کرده و در فصل پاییز اقدام به کاشت کنیم . برای کاشت بذر گردو مثل سایر بذرها ، اجازه داریم بذر را تا سه برابر اندازه ی خود در عمق خاک قرار بدهیم.

در مناطقی که به هر دلیلی مثل خسارت خورده شدن بذرهای گردو توسط گراز ، روباه ، موش،سنجاب و… وجود دارد و بذرهای کاشته شده در طول زمستان از بین میروند ، باید بذرهای تهیه شده را با پوست سبز خشکانده و بکاریم تا جوندگان به اشتباه بیوفتند و متوجه وجود بذر گردو در زیر خاک نشوند .

یا بذر های گردو را در مرحله اول بسته به سختی پوست به مدت 24 ساعت یا بیشتر ( تا زمانی که آ ب درون پوسته ی چوبی میوه نفوذ کرده و مغز کاملا مرطوب شود) در آب خیسانده و بعد از آن برای سپری کردن دوران خواب بذر به مدت حدود 15 هفته در دمای 2 تا 4 درجه در یخچال نگهداری کرده و در اواخر زمستان بذر ها را می کاریم ، در این حالت نیز بذرها با شروع فصل رشد جدید سبز شده و با قدرت شروع به رشد می کنند. ولی در کل تکثیر جنسی در درخت گردو مثل سایر درختان ، تکثیر قابل اعتمادی نیست و معایب زیادی به همراه دارد.

چرا تکثیر جنسی درخت گردو قابل اعتماد نیست؟

باید از خود بپرسیم که چرا تکثیر جنسی گردو روش قابل اعتمادی نیست ؟ درست است که ما همه ی بذر ها را از یک درخت تهیه میکنیم ولی این باعث نمیشود که تمام درخت های حاصل از این بذر ها شبیه به هم باشند یا کیفیت لازم را داشته باشند و هم زمان به بلوغ برسند.

به طور معمول اگر ما 100 بذر از یک درخت تهیه کنیم و آنها را بکاریم ، پس از سبز شدن بذر ها و به بلوغ رسیدن درختان حاصل از این بذرها متوجه میشویم که فقط حدود 3 درصد از این درختان شبیه به درخت مادری ، 2 درصد کیفیتی بیشتر از درخت مادری و متاسفانه 95 درصد بذر ها در اکثر موارد کیفیتی پایینتر از درخت مادری خواهند داشت. در بخش زیر به تفضیل به دلایل رد شدن تکثیر جنسی در درخت گردو می پردازیم.

4 دلیل قابل اعتماد نبودن تکثیر جنسی درخت گردو

1-پدر بذر های گردو مشخص نیست

اول ، نشناختن پدر بذرهایی که از درخت مادری گردو جمع آوری شده اند! در زمان گرده افشانی ، گرده های نر زیادی از درختان گردوی مختلف در فاصله های دور و نزدیک توسط باد در هوا پراکنده میشوند و امکان دارد پدر هر یک بذرهایی که از یک درخت گردو تهیه میکنیم ، متفاوت باشند .

بنابراین هرکدام از بذر ها خصوصیات منحصر بفرد خود را خواهند داشت. البته با روش هایی میشود ، از ورود گرده های مختلف و لقاح با گل ماده ی درخت مادری جلوگیری کرد. میتوانیم در صورت هم زمان باز شدن گل های نر و ماده ی درخت مادری ، با استفاده از توری های مخصوص از ورود گرده های نر سایر درختان و گرده افشانی آنها با گل های ماده ی درخت مادری جلوگیری کنیم.

یا با حذف گلهای نر درخت مادری و استفاده از روشهایی ، با گل های نر درخت برتری که در نظر داریم گرده افشانی را انجام دهیم که بذرهای حاصل از این لقاح را بیشتر به سمت دلخواه خودمان ببریم .

به دلیل غالب شدن ژن های مغلوب نسل های گذشته ،بذر ها تفرق صفات و جهش های ژنتیکی خواهند داشت و اختلافات زیادی ایحاد میشود و در کل درختان حاصل از این بذرها از لحاظ جثه، سن و میزان باردهی، کیفیت محصول تولیدی و… کاملا متفاوت خواهند بود.

بر فرض محال که همه درختان حاصل از این بذرها میوه های با کیفیتی تولید کنند ، مانند هر 8 میلیارد آدمی که در کره ی زمین زندگی میکنند هیچ کدام شبیه به هم نبوده ، حتی دو قولو های همسان نیز با وجود شباهت زیاد اثر انگشت و خصوصیات منحصربفرد خود را دارند.

2-غالب شدن ژن های مغلوب در درخت گردو

دوم ، غالب شدن ژن های مغلوب نسل های قبل در نسل های بعدی. همانطور که می دانید در تکثیر جنسی درخت گردو مانند سایر جاندارن ، ژن های مغلوب نسل های قبل در نسل های جدید ظاهر میشوند و مشخص نیست که درخت حاصل از بذر کاشته شده شبیه کدام یک از نسل های گذشته پدر یا مادر خود میشود و پس از بلوغ چه کیفیت محصولی خواهد داشت.

بنابراین درختان حاصل شکل ظاهری متفاوت ، جثه ، نحوه ی باردهی و کیفیت محصول متفاوتی خواهند داشت و این نوع باغ آینده ی اقتصادی و تجاری مطلوبی نخواهد داشت و محصول تولید شده به علت یکدست نبودن بازار پسندی خوبی نداشته و همچنین قابلیت صادرات نیز نخواهد داشت.

3- دوران بلوغ طولانی درخت گرو

سوم ، طولانی و متفاوت بودن دوران بلوغ درخت گردو در روش تکثیر جنسی. درخت گردو حاصل از روش تکثیر جنسی یا همان کاشت بذر مانند انسان و سایر جانداران احتیاج به سپری کردن دوران بلوغ برای رسیدن به تولید مثل دارد و متاسفانه دوران بلوغ درخت گردو در این روش از سه سال تا گاهاََ بیست سال متفاوت خواهد بود. به دلیل متفاوت بودن دوران بلوغ ، جثه ی درختان گردو کوچک و بزرگ میشوند و نظم و یکنواختی باغ کاهش یافته و به دلیل طولانی بودن دوران بلوغ ، چنین درختانی دیر به بار اقتصادی می رسند.

4-تراکم پایین باغ درخت گردو

چهارم ، تراکم پایین درختان در احداث باغ به روش تکثیر جنسی. در تکثیر جنسی به دلیل طولانی بودن دوران بلوغ و دیر به محصول نشستن درخت گردو ، درختان باغ جثه های بزرگی پیدا میکنند و در زمان احداث باغ باید تراکم کاشت را کاهش داد و بنابراین تعداد درختان در واحد سطح کاهش یافته و نمیتوان از تمام ظرفیت زمین استفاده کرد و چنین باغی تا مدت طولانی ، بدون محصول و پس از آن با محصولات متفاوت از همدیگر و عملکرد پایینی خواهد داشت.

تکثیر غیرجنسی درخت گردو

به هر تکثیری که به غیر از تکثیر به روش بذر یا جنسی باشد اعم از قلمه ، کشت بافت ، پیوند ، ریشه هوایی و… تکثیر غیر جنسی می گویند.در تکثیر غیر جنسی درخت گردو ،روش های پیوند و کشت بافت استفاده می شود. پیوند در همه ی ارقام گردو استفاده می شود. روش پیوند مطمعن ترین روش برای تکثیر درخت گردو است . برخی از ارقام گردو مثل رقم چندلر از روش کشت بافت نیز تکثیر میشوند ،ولی رقم چندلر با اینکه رقم مطلوبی است، متاسفانه پایه ی خوبی نیست و بهتر است برای تکثیر رقم چندلر هم ، از روش پیوند استفاده شود.

تکثیر غیر جنسی درخت گردو به چه معناست؟

در این روش با استفاده از قسمتی از پوستِ( پیوند شکمی ، وصله ای ) یا چوبِ ( نیمانیم ، چیپ ) درخت گردوی مادری و انتقال آن به روش پیوند بر روی پایه های بذری ، میتوانیم تمامی خصوصیات درخت مادری را بدون کم و کاست منتقل کنیم. این روش به قدری مطمعن است که اگر در حین انتقال درخت مادری دچار بیماری یا کمبودی باشد ، این بیماری یا کمبود نیز به درخت گردوی جدید منتقل میشود.

تکثیر غیر جنسی درخت گردو به چه معناست؟

پیوند، بهترین روش تکثیر غیر جنسی درخت گردو

پیوند درخت گردو بهترین و مطمعن ترین روش برای تکثیر درخت گردو است . در این روش ما میتوانیم بدون محدودیت هر تعداد درختی که نیاز است دقیقا شبیه به هم تولید کنیم.

پس از شناسایی گردوهای برتری که قابلیت تجاری شدن دارند مثل ارقام موجود یا ژنوتیپ های برتر شناسایی شده در هر منطقه اقدام به تهیه پیوندک از درخت مادری کرده و به درختان نامرغوب را به وسیله ی پیوند اصلاح می کنیم. نهال گردوی تولید شده در این روش زود بارده بوده و به دلیل اینکه پیوندک ها از درخت بالغ منتقل میشوند ، خیلی زود نهال های تولید شده به بلوغ می رسند و محصول می دهند.

ویدیو آموزش پیوند چیپ برای نهال گردو

فاکتور های مهم در انتخاب درخت گردو

باردهی انتهایی یا ترمینال در درخت گردو

نحوه ی باردهی اکثر درختان گردو ، به صورت انتهایی است ، بدین ترتیب که میوه ها در انتهای شاخه هایی که در سال گذشته تولید شده اند تشکیل میشوند و فقط در قسمت بیرونی تاج درخت ، میوه تشکیل میشود.

این نوع باردهی درخت گردو معایبی از قبیل دیر بازده بودن ، هم زمان باز شدن تمامی گل های ماده ی درخت گردو ، تولید پایین محصول و یا تولید زیاد ولی میوه های ریز و درشت در اثر چندقلو بودن و تولید خوشه میوه در جوانه انتهایی که باعث یک دست نبودن محصول،ریز شدن میو ها و در دراز مدت پوک شدن خیلی از میوه های تولید شده در خوشه میشود.

در تیپ هایی که میوه ها به صورت خوشه ای در انتهای شاخه تولید میشوند به علت اینکه درخت توانایی تغذیه ی تمام میوه ها را از یک جوانه ندارد ، محصول درخت گردو به صورت میوه های کوچک و بزرگ تولید میشود. در کل میوه ها ریز بوده و یکدست نیستند.

باردهی جانبی یا لترال در درخت گردو

تقریبا 3 تا 5 درصد گردو های موجود در کره ی زمین نحوه ی باردهی جانبی دارند. در این نوع نحوه ی باردهی میوه ها به غیر از جوانه های انتهایی بر روی جوانه های جانبی که در سال جاری رشد کرده اند نیز تشکیل می شوند و تقریبا بسته به نوع رقم یا ژنوتیپ تا 90 درصد باردهی لترال در برخی از ارقام دیده میشود .

باردهی جانبی یا لترال در درخت گردو
باردهی جانبی یا لترال در درخت گردو

این نوع نحوه باردهی محاسنی از قبیل به تدریج باز شدن گل های ماده ی درخت گردو ، زود بارده بودن ، محصول یکنواخت و تولید بالا دارد. این نوع نحوه باردهی در مناطقی که صدمات سرمای بهاره دارند کارایی مناسبی دارد و باعث میشود که تقریبا هر ساله درخت گردو حداقل 20 تا 50 درصد محصول خود را حفظ کند.

اما چرا در نحوه باردهی جانبی محصول بیشتری داریم و درخت گردو آسیب کمتری در مواجه شدن با سرمای بهاره میبیند؟

در ارقام و تیپهای درخت گردو با نحوه باردهی جانبی تعداد جوانه های ماده تولید شده توسط درخت به وفور بیشتر است و تقریبا اکثر جوانه ها قابلیت بارور شدن را دارند و به قولی در داخل تاج درخت نیز محصول تولید می شود و جوانه های جانبی این نوع درخت گردو به تدریج شکوفا شده و با اختلاف یک هفته الی بیست روز بسته به رقم باز میشوند و امکان اینکه سرمای بهاره چند مرتبه تکرار شود و تمامی محصول را از بین ببرد ، کاهش پیدا می کند ، مگر اینکه سرمای تشعشعی (چوم) و دیر هنگام در زمانی که تمامی جوانه های ماده درخت گردو رشد کرده و تبدیل به میوه شدند ، موجب خسارت شود.

سهولت برداشت میوه درخت گردو

یکی از ویژگی هایی که در انتخاب گردوی برتر مد نظر قرار میگیرد سهولت برداشت است ، تا در زمان برداشت و رسیدن میوه با کوچکترین ضربه یا تکان دادن درخت ،میوها رها شوند و برداشت به راحتی انجام گیرد.
فاکتور های زیادی برای تشخیص گردوی خوب مد نظر است که مهم ترین آنها را در انتهای مقاله باهم مرور میکنیم.

گرده افشانی درخت گردو

اکثرا درختان گردو داراری هر دوجوانه ی گل نر و ماده هستند .گرده ها از گل های نر توسط باد روی بخش چسبناک مادگی در گل های ماده می چسبند و گل ها بارور می شوند. اما یک مشکل وجود دارد ، گلهای نر و ماده ی 95 تا 98 درصد درختان گردو به صورت هم زمان باز نمیشوند و گل های ماده آنها با درختان دیگر گرده افشانی میکنند . بنابراین برای عملکرد بالا توصیه میشود از ارقامی که گلهای نر و ماده آنها به صورت هم زمان باز میشوند استفاده شود یا از رقم های گرده افشان که گل نر آنها هم زمان با گل ماده ی رقم اصلی باز میشود استفاده کنید.

به عنوان مثال خیلی از ارقام معروف تجاری درخت گردو در دنیا مثل رقم چندلر به دلیل اینکه گلهای نر این رقم با فاصله ی یک هفته قبل از گل های ماده باز میشوند ، احتیاج به ارقام گرده افشانی مثل روندومونتینگ و فرانکوئت دارند. گل های نر و ماده به صورت مجزا روی یک درخت تشکیل میشوند و گل های نر در ابتدا به شکل میوه ی کاج و پس از رشد به صورت شاتون درآمده و فقط وظیفه ی گرده افشانی را دارند.

خوشبختانه در این مجموعه پس از سالها آزمایش و تحقیقات موفق به شناسایی ارقام خود گشنی به نام های رها 1 ، 2 ، 3 و 4 ، دنا ، آیتک و… شده ایم که گل های نر و ماده ی این ارقام هم زمان باز شده و گرده افشانی به صورت کامل انجام میشود و احتیاجی به ارقام گرده افشان ندارند.

چگونه مشکل گرده افشانی درخت گردو را حل کنیم؟

برای رفع مشکل گرده افشانی درخت گردو بهتر است دو یا چند رقم گردوی مختلف که هم زمان گل های نر و ماده ی آنها باهم باز میشود و یا هم زمان گل های نر رقم گرده افشان با گل های ماده ی رقم اصلی باز شوند را بکاریم.

توصیه می شود که به صورت میانگین هر هشت تا ده ردیف درخت گردو رقم اصلی ، یک ردیف رقم گرده افشان ، عمود بر جهت باد غالب منطقه کاشته شود تا پراکندگی گرده افشانی درخت گردو به حداکثر برسد. بعضی از کشاورزان ارقام گرده افشان درخت گردو را به صورت تصادفی میکارند که این کار کیفیت گرده افشانی را بالا برده ولی برداشت را سخت میکند.

آبیاری درخت گردو

آبیاری یکی از مهم ترین عملیات در باغ تجاری درخت گردو است.درخت گردو نیاز آبی زیادی دارد و با شروع فصل رشد ، آبیاری درخت نیز شروع میشود.

حدودا برای یک فصل رشد احتیاج به 1200 میلیمتر آبیاری دارد که این میزان آب را به صورت هفتگی و به میزان حدود 25 تا 30 میلیمتر در هفته انجام میشود البته میزان آبیاری بسته به شرایط اقلیمی ، نوع خاک ، میزان تبخیر ، بارش سالیانه ، سن و قطر تنه ی درخت متغییر است.

درخت گردو برای عملکرد بهتر حتما در زمستان در صورت عدم بارندگی به آبیاری احتیاج دارد. درمناطق سردسیر که سرمای زودرس پاییزه دارند حتما از اواسط تابستان ، دفعات و میزان آبیاری کاهش پیدا کرده و با شروع پاییز آبیاری کاملا قطع می شود تا شاخه ها خشبی شده و از سرمای زودرس پاییزه در امان باشند.

تغذیه درخت گردو

درخت گردو هم مثل سایر درختان برای عملکرد بهتر احتیاج به خاک های حاصلخیز و تغذیه ی مناسب دارد. به طور معمول برای احداث باغ گردو مثل سایر درختان باید از قبل زمین را آماده و خاک را اصلاح کنیم.

به این منظور باید آنالیز مواد غذایی و pH خاک ، نوع و بافت خاک را داشته باشیم. درخت گردو نیز مثل سایر درختان برای زنده ماندن احتیاج به عناصر غذایی پرمصرف مثل ازت، فسفر و پتاسیم دارد و به طور هم زمان باید از عناصر ریزمغذی و کم مصرف مثل گوگرد ، روی ، بر ، منگنز و… استفاده شود.

کودهای آلی در تغذیه گردو

برای عملکرد بهتر قبل از احداث باغ باید به میزان زیادی از کوداهای آلی مثل کود دامی پوسیده ، انواع کمپوست ها و… استفاده شود و برای تامین عناصر غدایی در سالهای بعدی نیز نیاز به استفاده از این کودها است .کود دامی پوسیده و کمپوست ها تنها کودهایی هستند که بدون منع مصرف به هر میزانی که استفاده کنیم بدون اینکه مشکلی ایجاد شود عمکرد باغ را افزایش می دهند.

در مواردی که کودهای آلی در دسترس نیست برخی از باغداران ، با کاشت گیاهانی مثل غلات و استفاده از کود های ازته و برگرداندن انها در خاک توسط شخم زدن ، نیاز کودی باغشان را تامین می کنند. امروزه خوشبختانه کودها به صورت شیمیایی و آماده در اکثر فروشگاه های باغبانی در دسترس هستند که میتوان با تهیه و استفاده کردن این کودها نیاز غذایی درخت را برطرف نمود.

عناصر غذایی مورد استفاده ی درخت گردو

بیشترین عناصر غذایی که درخت گردو استفاده میکند نیتروژن ، پتاسیم و فسفر است که تمامی این عناصر با درصد های مختلف به میزان قابل توجهی در کود های دامی و کمپوست ها موجود است. ولی در مواردی که کمبود عناصر غذایی مشهود است و هر ساله از کودهای آلی استفاده نمیکنیم میتوانیم با جایگزین کردن کودهای شیمیایی کمبود درخت را برطرف کنیم.

توجه داشته باشید که با مصرف هر ساله کودهای دامی پوسیده نه تنها تمامی عناصر پرمصرف و کم مصرف درخت تامین میشود ، بلکه به صورت هم زمان با اضافه شدن ماده ی آلی به خاک ، خاک نیز اصلاح شده و مواد غذایی قفل شده در خاک نیز آزاد می شود و عملکرد باغ به شدت افزایش پیدا میکند. با مصرف کود های شیمیایی ، میتوان نیازهای تغذیه ای درخت را برطرف کرد ولی در آینده خاک باغ آسیب دیده و دچار مشکلات زیادی میشود.

چه میزان کود برای درخت گردو لازم است؟

بهتر است به طور سالیانه میزان 20 تا 30 تن کود دامی پوسیده در هر هکتار باغ گردو به همراه 600 کیلوگرم کود سولفات آمونیوم به صورت سَرک همراه آبیاری در زمان های مختلف استفاده شود و هر سه سال یکبار 500 کیلوگرم کود شیمیایی سولفات پتاسیم شنی یا گرانول و 250 کیلوگرم کود شیمیایی دی آمونیوم فسفات گرانول در اوایل فصل رشد یا در اواخر پاییز همراه با کود دامی پوسیده توسط دستگاه خاکورزی با خاک باغ مخلوط شود.

در مواردی که از کود دامی پوسیده یا کمپوست ها استفاده نمیکنید ، حتما نیاز است که به غیر ازمصرف کودهای کامل پرمصرف مثل نیتروژن ، پتاسیم و فسفر از کود های کم مصرف حاوی عناصر میکرو هرساله به عنوان سَرک همراه با آب آبیاری استفاده شود.

هرس درخت گردو

گردو درخت خود هرسی است و فرم وحشی آن در طبیعت به شکل شلجمی می باشد و به غیر از هرس فرمی که در سالهای ابتدایی کاشت درخت گردو برای فرم دهی درختان انجام می شود ،از هرس لیدر مرکزی استفاده کرده و احتیاج به هرس دیگری نیست.

درخت گردو هر چند سال یکبار یا به صورت سالانه برخی از شاخه هایی که مازاد است را به تشخیص خود حذف می کند و ما به غیر از حذف شاخه های خشکیده ، شکسته و بیمار هرس دیگری در درخت گردو نداریم ، البته در درختانی که باردهی انتهایی دارند برای تشویق درخت به تولید جوانه های بار هرساله در حد امکان شاخه های بیرونی تاج درخت را هرس کرده تا درخت تشویق به تولید شاخه های جدید و درکل تضمین بار بیشتر در سال آینده شود.

برداشت میوه گردو

برداشت میوه در درخت گردو بسته به رقم ، منطقه ، نوع مدیریت باغ ، حاصلخیزی خاک و… متفاوت است و متاسفانه زمان یکسانی برای همه ی ارقام گردو وجود ندارد ولی در کل زمانی که پرره های چوبی که داخل میوه ی گردو وجود دارد که مغزها را از هم جداکرده به رنگ قهوه ای درآمده باشد و پوسته ی سبز میوه ، پوست چوبی میوه را رها کرده و ترک برداشته باشد بهترین زمان برداشت گردو است .

ویدیو برداشت درخت گردو در نهالستان کبیری

در منطقه ی سامان از قدیم الایام زمانی را برای برداشت گردو انتخاب کرده اند که در اصلاح محلی سُویل یا سهیل نامیده میشود. در این زمان برای اولین بار ستاره سهیل در آسمان نیم کره شمالی با عرض های کمتر از سی درجه دیده میشود و تقریبا تغیرات فصلی با رویت این ستاره شروع میشود و از قدیم زمانی برای برداشت خیلی از میوها محسوب می شده است.

حدودا اواسط شهریور ماه با دیدن ستاره ی سهیل باغدارن منطقه مشغول برداشت گردو می شوند اگر این زمان به تاخیر بیوفتد یا زودتر از موعد میوه ها چیده شود ، کیفیت مغز پس از برداشت کاهش پیدا کرده و ارزش غذایی چندانی نخواهد داشت. با برداشت زودتر از موعد ، درصد مغز گردو کاهش پیدا کرده ، مغزها پس از خشک شدن چروکیده و تلخ میشوند و اگر پس از رسیدن میوه برداشت با تاخیر انجام شود رنگ مغز گردو خرمایی و طعم مغز تغییر پیدا کرده و انبارداری آن بشدت کاهش پیدا میکند.

تعدادی از فاکتور های مهم در انتخاب درخت گردو

  1. زمان برگ و گل دهی در درخت گردو
  2. میزان و اندازه ی برگ ها در درخت گردو
  3. هم زمان باز شدن گل های نر و ماده در درخت گردو
  4. زمان برداشت گردو
  5. سهولت برداشت و فرآوری گردو
  6. درصد مغز به پوست چوبی گردو
  7. طعم ، رنگ و درصد چربی مغز گردو
  8. عملکرد در واحد سطح
  9. مقاومت به کمبود و بیماری
  10. مقاومت به سرمای زمستانه و شاخه میری
  11. هم پوشانی برگ و میوه ی گردو
  12. ضخامت پوست سبز میوه ی گردو
  13. اندازه و سرعت رشد درخت گردو
store
نظر شما در این موضوع چیست؟

16 پاسخ به “درخت گردو – راهنمای جامع از کاشت تا برداشت برای احداث باغ”

  1. وقاری گفت:

    درود بر شما جناب کبیری
    به جرات می گویم که فیلمهای آموزشی تهیه شده توسط شما بسیار مفید ، قابل استفاده و گویاست. از دیدن این محتواها لذت می برم و برای شما آرزوی موفقیت دارم.

  2. محمد یوسف نژاد گفت:

    باسلام و عرض ادب خدمت شما جناب آقای کبیری اینجانب تعداد شش اصله درخت گردو درباغچه خانگی کاشته ام که حدود شش سال سن دارند یکی اینکه درختان فوق به بار ننشسته‌اند سوال دوم آموزش پیوند زدن گردوی مقاله بالا پیوند بهاره بود آیا می‌توانیم در فصل تابستان از پیوندک روز به همان روش استفاده کرد

    • سلام
      درختان شما متاسفانه بذری هستن و حتماً باید به بلوغ برسند تا محصول تولید بشه و این اتفاق متاسفانه از سه سال گاها تا بیست سال طول می‌کشه و اصلأ معلوم نیست چه کیفیتی داشته باشن. بنابراین حتما با رقم مناسب پیوند کنید. در هر فصلی باید متناسب با زمان ، روش مناسب را انتخاب کرد.
      در اسفند ماه میتونید از پیوند چوب،مثل روش نیمانیم یا اسکنه و وی استفاده کنید، اوایل بهار از پیوند چیپ و در زمان فصل رشد از پیوندهای جوانه مثل شکمی یا وصله ای

  3. محمد فرهمند گفت:

    سلام عالی بود استفاده کردم

  4. روح الله گفت:

    سلام
    بسیار مطالب عالی ای بود و فوق الععاده استفاده کردم
    آقای مهندس گردو رها ۴ دارین؟ منطقه ما یکی از مناطق سردسیر هستش

  5. مهدی گفت:

    با سلام اقای مهندس کبیری
    با تشکر فراوان همیشه بهترن روش و راهنمایی را برای کسانی که دنبال اطلاعات پیوند هستند ارائه میفرمایید و بنده همیشه دنبال گرفتن اطلاعات از جنابعالی هستم خداوند بشما قوت بدهد بابت اطلاعات خوبی که میدهید .
    من در ابسرد دماوند هستم و تعداد 10 عدد درخت را سر برداری کردم برای سرشاخه کاری چند وقت بعد میتوانم سر شاخه کاری کنم و تعداد 4 عدد برای پیوند چیب دارم که طبق فرمایش شما در ویدئو منتظر برگ دادن هستم

    • سلام
      سلامت باشید
      بهتره بعد از سربرداری اقدام به پیوند تاجی نکنید و تا سال بعد و خشبی شدن شاخه های جدید صبر کنید
      معمولاً در اواخر اسفند سربرداری انجام و بعد از تحریک تنه و رشد شاخه های جدید ،حدود ۱۳ ماه بعد در اردیبهشت سال بعد، پیوند چیپ بر روی شاخه های تا قطر دو تا پنج سانت انجام میشه

  6. حسن از گرگان گفت:

    سلام واقعاتوضیحات جناب عالی جالب وقشنگ بود که حال کردم وفیلم های اموزشی جالب ممنون از شما

  7. بشیر گفت:

    سلام آقای کبیری
    بسیار ممنونم که بسیار صادقانه و درست علوم تجربیات خود را در اختیار ما قرار میدهید…
    سوال اینکه: درخت گردویی دارم که حدود پانزده سالشه و هرساله یکی دو کیلو بار میده درحالی که درخت‌های گردوی اطرافش خوب بار میدهند.راه حلی دارید؟
    با تشکر

    • سلام
      سلامت باشید
      درختان گردویی که از طریق جنسی تکثیر شدن*کاشت بذر* متاسفانه تکلیف مشخصی از لحاظ میزان و کیفیت محصول و سن باروری ندارن و پیشنهاد میشه حتماً با پیوند درخت را اصلاح کنید
      برای اطلاعات بیشتر میتوانید با شماره تلفن 09131817095 تماس بگیرید 🌹

  8. رضا بهرامی گفت:

    درود بر شما
    واقعاً کامل ترین مطلبی بود که از گردو داخل اینترنت و سایت های داخلی مطالعه کردم

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

https://www.simplybuzzes.com/wp-includes/rtp-slot/

https://ecobrumi.fr/wp-includes/slot-gacor/

http://yuzumi.ru/wp-includes/sbobet/

https://www.milkywatt.com/wp-includes/slot-deposit/

https://www.camping-couleurs-du-monde.com/wp-includes/slot-bonus/

https://www.agencefbi.com/wp-includes/slot-gacor/

https://www.citytalkgroup.co.uk/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.praktijkverdiept.nl/wp-includes/rtp-live/

https://realtrucklovers.com/slot-deposit/

https://imperiavoska.ru/wp-includes/slot-gacor/

https://www.profrais.fr/wp-includes/rtp-live/

https://www.stadler.fr/wp-includes/slot-gacor/

https://www.soluexpert.fr/wp-includes/rtp-slot/

https://lacreativita.club/wp-includes/slot-online/

https://ptc.ac.zw/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.chirurgie-digestif-proctologie.re/wp-includes/baccarat-online/

https://art-islamique.fr/wp-includes/rtp-live/

https://asianfoodpantry.com.au/wp-includes/baccarat-online/

https://www.mkshonda.com/wp-includes/slot-deposit/

https://www.yadaal.com/wp-includes/rtp-live-slot/

https://www.dhruvdeshhonda.co.in/wp-includes/slot-gacor/

https://sanbae.in/rtp-slot/

https://www.swahililanguageschool.com/wp-includes/rtp-live/

https://artmakesmehappy.gr/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.waghalsaada.com/wp-content/slot-deposit/

https://akylentes.com/wp-content/rtp-live-slot/

Slot Bonus New Member 100 di Awal

Slot Gacor Hari Ini

SBOBET88

Bonus New Member

Daftar SBOBET

bonus new member

Slot Gacor Terbaik

slot gacor hari ini

Slot Gacor Gampang Menang

Daftar SBOBET

Roulette

Slot Deposit Pulsa 10k

Rolet

Daftar SBOBET

slot gacor malam ini

Slot Gacor Gampang menang

RTP Slot Gacor

RTP Slot Gacor

Daftar Baccarat Online

Slot Deposit Pulsa 10k

RTP

Slot Bonus 100 To 3x

Slot Gacor Gampang menang

situs slot gacor

Slot Gacor Hari Ini

RTP Slot

Roulette

Slot Deposit Pulsa 10k

Slot Deposit Pulsa 10k

Daftar SBOBET

Slot Gacor Gampang menang

slot gacor hari ini

login joker123

SBOBET

login joker123

bandar judi online terpercaya

login joker123

daftar SBOBET

situs judi slot terbaik dan terpercaya no 1

daftar SBOBET

login joker123

daftar nova88

daftar ibcbet

login joker123

Slot Gacor Gampang Menang

Casino Online Uang Asli

RTP Live

RTP Live

Bonus New Member

RTP Slot Tertinggi

Slot Gacor Gampang menang

slot gacor maxwin

Casino Online Uang Asli

Slot Gacor Gampang Menang

Daftar Baccarat Online

Bonus New Member

Slot Deposit Pulsa 10k

Bonus New Member

Slot Gacor Gampang menang

slot gacor hari ini

Slot Gacor Gampang Menang

RTP Slot

Bonus New Member

Slot Gacor

Slot Deposit Pulsa 10k

slot demo

slot online

Slot Gacor Gampang menang

Slot Gacor Gampang menang

Slot Gacor Maxwin

Akun Demo Slot

Slot Gacor

Bonus New Member

Slot Deposit Pulsa 10k

slot demo

Slot Gacor Gampang menang

slot gacor hari ini

Agen Poker Online

Live Casino Online

Slot Resmi

Slot Gacor Gampang menang

situs slot gacor

Situs Judi Slot Terbaik dan Terpercaya No 1

Casino Online Uang Asli

Agen Poker Online

Bonus New Member

Slot Resmi

Daftar SBOBET

Slot Gacor Gampang menang

slot gacor hari ini

Casino Online Uang Asli

IDN Poker

Bonus New Member

Daftar SBOBET

Slot Resmi

Daftar SBOBET

Slot Gacor Gampang menang

slot online

IDN Poker

IDN Poker

Bonus New Member

Agen Poker Online

Slot Resmi

Casino Online Uang Asli

Slot Gacor Gampang menang

Slot Gacor Gampang menang

slot online

slot gacor gampang menang

nama nama situs judi slot online

slot

link slot gacor

slot gacor hari ini

slot gacor maxwin

slot gacor terbaru

slot gacor gampang maxwin

slot gacor maxwin

situs judi slot

slot online

slot tergacor

slot gampang maxwin

slot paling gacor

judi slot online

slot gampang maxwin

Slot Gacor Gampang Menang

Poker

IDN Poker

Slot Bonus

Slot Online Resmi

IDN Poker

slot online

situs slot gacor

Slot Gacor Online

Slot Gacor Online

Slot Gacor Hari Ini

Live Casino

Situs Slot Gacor

Daftar Casino Online

SBOBET88

Slot Online Resmi

Slot Gacor Online

Slot Gacor Online

situs slot gacor

slot gacor

Slot Gacor Hari Ini

Slot Gacor Hari Ini

Slot Bonus

Situs Slot Gacor

Slot Online Resmi

SBOBET88

Slot Gacor Online

Slot Gacor Online

slot gacor hari ini

slot gacor hari ini

Poker

RTP Live

IDN Poker

IDN Poker

SBOBET88

Slot Online Resmi

slot gacor gampang menang

slot gacor gampang menang

slot gacor gampang menang

situs slot gacor

RTP Live

Poker

Poker

Situs Slot Gacor

SBOBET88

Slot Online Resmi

Slot Gacor Online

Slot Gacor Online

slot gacor hari ini

slot gacor hari ini

Slot Gacor Maxwin

Poker

Slot Bonus

Slot Bonus

Slot Online Resmi

SBOBET88

situs slot gacor

slot gacor hari ini

Slot Gacor Online

Slot Gacor Online

Live Casino

Poker

Slot Bonus

Poker

Slot Online Resmi

Slot Bonus

slot gacor hari ini

slot gacor hari ini

slot gacor

slot gacor maxwin

Live Casino

Slot Gacor Maxwin

Situs Slot Gacor

Slot Deposit 10000

Slot Bonus

Slot Deposit 10000

slot gacor hari ini

slot gacor hari ini

slot gacor hari ini

slot gacor

RTP Live

Live Casino

Situs Slot Gacor

Poker

situs slot gacor

situs slot gacor

slot gacor maxwin

slot gacor

RTP Live

SBOBET Resmi

Slot Kamboja

Slot Deposit 10000

slot gacor

slot gacor maxwin

situs slot gacor

situs slot gacor

Poker

RTP Live

SBOBET88

Slot Kamboja

Slot Gacor Gampang Jackpot

slot gacor maxwin

slot gacor

slot gacor terpercaya

Situs slot gacor

Situs slot gacor

Slot Gacor Hari Ini

Live Casino

Slot Bonus

Casino

Slot Online Resmi

Slot Deposit 10000

slot gacor maxwin

slot gacor

Slot Gacor Hari Ini

Slot Gacor Hari Ini

Slot Gacor Gampang Menang

SBOBET Resmi

Slot Deposit 10000

Slot Deposit 10000

Slot Online Resmi

SBOBET88

slot gacor maxwin

slot gacor

Slot Gacor Malam ini

Slot Gacor Terpercaya

Slot Gacor Gampang Menang

Slot Gacor Gampang Menang

Slot Bonus

Situs Slot Gacor

Slot Deposit 10000

Slot Bonus

Slot Gacor Hari Ini

Slot Gacor Resmi

slot gacor 2023

slot gacor

Slot Bonus New Member

Slot Bonus

Judi Bola Online

Slot Online Resmi

Slot Deposit 10000

slot gacor maxwin

slot gacor

Slot Gacor Maxwin

Slot Gacor Maxwin

RTP Live

RTP Live

Slot Bonus

Poker Online

Slot Online Resmi

Slot Bonus

Bocoran Slot Gacor

Bocoran Slot Gacor

slot gacor maxwin

slot gacor

Slot Garansi

Slot Gacor

Slot Dana

slot garansi kekalahan

slot resmi

Baccarat

Slot Gacor

slot garansi kekalahan

slot resmi

Slot Resmi

Slot Gacor

Slot Gacor

Slot Resmi

slot gacor hari ini

slot resmi

Slot Gacor

Slot Garansi

slot gacor resmi

situs slot gacor

Slot Gacor Gampang Menang

Slot Gacor

Situs Slot Resmi

Slot Depsoit Ovo

Bonus New Member 100

Situs Slot Resmi

Slot Gacor Maxwin

Situs Slot Resmi

situs slot gacor

slot gacor resmi

Slot Resmi Online

Slot Gacor Terpercaya

slot gacor resmi

slot resmi

Situs Slot Gacor

Slot Deposit Pulsa 10rb

Situs Slot Gacor

Slot Gacor Hari Ini

Slot Resmi Online

slot gacor resmi

situs slot gacor

RTP Live

Situs Slot Gacor

Situs Slot Resmi

Situs Slot Gacor

slot gacor resmi

situs slot gacor

Situs Slot Resmi

Slot Deposit Via Dana 10 ribu

Situs Slot Resmi

slot gacor resmi

situs slot gacor

Situs Slot Gacor

Situs Slot Resmi

joker gaming

Slot Resmi

Slot Gacor Resmi

Slot Gacor

Daftar Casino Online

Slot Gacor Terbaru

situs slot gacor

Slot Resmi Terpercaya

slot gacor resmi

Slot Deposit Via Pulsa

situs slot online resmi

situs slot gacor

Slot Resmi Online

Slot Resmi Online

Slot Gacor Maxwin

Demo Mahjong Ways 2

Slot Gacor Hari Ini

Slot Gacor Maxwin

Slotresmi

Slot Deposit Via Qris

slot gacor resmi

slot gacor gampang menang

Mahjong Ways 3

Pg Soft

Slot Gacor Hari Ini

Mahjong Ways 3

Slot Gacor Gampang Menang

slot online resmi

slot gacor gampang menang

Slot Mahjong Ways

slot online resmi

Slot Deposit Dana

Slot Deposit Pulsa 10rb

Slot Gacor Terbaru

Mahjong Ways 3

RTP Slot Tertinggi Hari Ini

Slot Deposit OVO 10rb

Slot Gacor Hari Ini

Slot Deposit Dana

live casino online

Slot Deposit Termurah

slot deposit dana 10ribu

Slot Deposit Tanpa Potongan

Slot Deposit

Slot Dana Tanpa Potongan

Slot Online Resmi

Slot Deposit Via Dana 10 ribu

Slot Online Deposit Dana

slot gacor resmi

slot deposit dana 10000

Depo 25 Bonus 25

Slot Deposit

Slot Garansi Kekalahan 100

Slot Deposit Via Dana

Mahjong Ways

slot deposit dana 10ribu

slot online resmi

Slot via dana

Slot Deposit Dana

Situs Slot Resmi

Slot Garansi Kekalahan 100

slot online resmi

Slot Deposit Via Dana

slot deposit dana 10ribu

Slot Deposit Via Dana

Slot Resmi Online

Slot Dana Tanpa Potongan

Slot Deposit Dana 10Rb

daftar sbobet

slot deposit dana 10 ribu

Slot Deposit Via Dana

Slot Online Resmi

slot deposit via dana

Slot Deposit Via Dana

Slot Deposit Via Dana

Slot Bonus

slot deposit dana 10 ribu

Slot Online

slot deposit via dana

Slot Via Dana

Slot Mahjong Ways

Slot Deposit Dana 10 Ribu

Depo 25 Bonus 25

slot deposit via dana

slot deposit via dana 10000

Situs Slot Dana

Slot Deposit Dana

Slot Garansi Kekalahan 100

Slot Online Deposit Dana

slot deposit dana 10 ribu

slot deposit via dana

Slot Dana 10rb

Slot Dana 10rb

Slot Garansi Kekalahan 100 Terbaru

Slot Deposit Dana 10 Ribu

slot deposit via dana 10000 rb

slot deposit via dana 10 ribu

Slot Deposit

Slot Deposit

RTP Slot Pragmatic Play

Slot Pragmatic Play

Situs Slot Resmi

Situs Slot Resmi

pragmatic play

pragmatic play

slot mania olympus