قصد کاشت میوه بلک بری و رزبری را در ایران دارید؟

۲۰ آذر ۱۴۰۰

میوه بلک بری و رزبری ۲ گونه‌ی محبوب در این خانواده‌ی شلوغ. جالب است بدانید تعداد بسیار زیادی از انواع بری‌ها در طبیعت وجود دارند و ما در این مقاله در مورد رزبری و بلک بری که خوشبختانه هر دوی آنها را در این مجموعه پرورش داده‌ایم صحبت می‌کنیم. متأسفانه چون خیلی از انواع بری‌ها بافت نرمی دارند، حمل و نقل و انبار داری آنها کار مشکلی است و امکان خرید آنها از بازار وجود ندارد، پس بهتر است به فکر پرورش چند بوته‌ی رزبری یا بلک بری در باغ یا باغچه‌ی خود باشید.

از نظر ما حتی شنیدن اسم‌های مختلف این میوه‌ها و دیدن عکس‌های آنها نیز هیجان انگیز و لذت بخش است چه برسد به این که با دستان خودمان آنها را پرورش دهیم و میوه‌های جذاب و خوش طعم آنها را بچینیم. رزبری یکی از منحصر به فردترین مزه‌ها را در میان میوه‌ها دارد.

پیشنهاد فوق العاده سرمایه گذاری با میوه بلک بری و رزبری

اگر تاکنون با درختان میوه سروکار نداشته‌اید و تصمیم به کاشت یک نوع خاص از میوه را دارید، می‌خواهید فضای کمتری اشغال شود، کار کمتری انجام دهید، زودتر به نتیجه برسید، سود بیشتری نصیبتان شود و هزینه های اولیه برایتان مهم است پیشنهاد ما به شما کاشتن میوه‌های بوته‌ای، مثل رزبری و بلک بری است.

مراقبتی که شما برای بوته‌های رزبری و بلک بری انجام میدهید ، نسبت به مراقبت از درختان بسیار آسان‌تر است و باعث می‌شود میزان باردهی بوته‌های شما متفاوت باشد، با مراقبت درست و اصولی بعد از سال‌ها می‌بینید که میزان باردهی همچنان در بیشترین حالت ممکن خود قرار دارد.

berry (توت)

بری‌ها میوه‌های کوچکی هستند با بافت نرم و دانه‌های ریز. بیشتر انواع توت‌ها خوراکی هستند و تعدادی از آنها نیز سمی بوده و غیر خوراکی می‌باشند. رنگ این میوه از سفید متمایل به زرد تا قرمز و مشکی است.

طعم توت‌ها شیرین و ترش است و بعضی آنها مثل رزبری طعم مخصوص به خود را دارند. بری‌ها تنوع بسیار زیادی در طبیعت دارند و در همه جای جهان پراکنده شده‌اند. این میوه گزینه‌ی مناسبی برای تولید کیک، دسر، مربا و شربت هستند. به صورت تازه خوری ، منجمد و خشک شده نیز مصرف می‌شوند.

Raspberry : رَزبری یا راسپ بری (تمشک)

این میوه‌ی خوراکی که با نام عمومی رزبری شناخته می‌شود با نام علمی Rubus idaeus و متعلق به تیره‌ی گل‌سرخیان است. دو نوع از آن وجود دارد که یکی سالی ۱ بار در تابستان و دیگری سالی ۲ بار در تابستان و پاییز میوه می‌دهند. اگر فضای باغ و یا باغچه خانگی شما فقط برای یک نوع میوه جا دارد بهترین گزینه کاشت تمشک یا رزبری است.

میوه رزبری

رزبری کشت ساده‌ای دارد به دلیل اینکه دیر شکوفه می‌دهد از سرمای بهاره در امان است و پس از ۳ سال محصول زیادی تولید می‌کند.گونه‌ی قرمز رنگ رزبری مقاومت بالایی به آفات و بیماری‌ها نسبت به رنگ‌های دیگر آن دارد، این میوه یک گزینه‌ی مناسب برای کاشت در باغ خانگی است.

تقریباً همه‌ی ارقام رزبری قابلیت این را دارند که دو بار در سال محصول تولید کنند، در این حالت و در صورت نیاز تعدادی از شاخه‌های سالم و تنومندی که در سال جاری رشد کرده و محصول تولید کرده‌اند را برای سال آینده حفظ کنیم.

در مناطق سردسیر برای این اقدام احتیاج به پوشاندن شاخه‌های رزبری به وسیله‌ی مالچ، پوشال، پلاستیک و … است تا از خسارت سرمای زمستان جلوگیری شود و مابقی شاخه‌ها پس از برداشت در فصل پاییز یا اوایل بهار حذف می‌شوند.

پس از شروع فصل رشد جدید، هم زمان با سبز شدن این شاخه‌ها، پا جوش‌های فراوانی از زیر زمین رشد می‌کنند. شاخه‌هایی که از سال گذشته حفظ شده انددر اوایل تابستان شکوفه می‌دهند و در اواسط تابستان میوه‌های آنها برداشت می‌شوند. متأسفانه در این حالت میوه‌های با کیفیتی تولید نمی‌شود و محصول اصلی این گیاه با ارزش حدوداً اواخر تابستان روی شاخه‌هایی که در سال جاری رشد کرده‌اند، تولید می‌شوند.

بنابراین بهتر است به یکبار برداشت محصول با کیفیت در سال بسنده کنید.

Blackberry : بلک بری (تمشک)

میوه‌های بلک بری یا توت سیاه نسبت به سایر بری‌ها اندازه‌ی بزرگ‌تری داشته، رنگ آنها بین قرمز تیره تا ارغوانی و مشکی می‌باشد. بسته به نوع رقم طعم بلک بری بسیار متفاوت و متنوع است، همانند رزبری از تیره‌ی گل‌سرخیان است و گونه‌های وحشی آن در نقاطی از ایران مثل مازندران، گیلان و آذربایجان و در برخی از مناطق واقع در جنگل‌های زاگرس پراکنده شده است.

میوه بلک بری
میوه بلک بری

گونه‌ی وحشی بلک بری، خارهای زیادی داشته که برداشت محصول آن را شدیداً سخت می‌کند، میوه‌های تولید شده در گونه‌های وحشی بسیار ریز و خوشمزه هستند. بیشتر واریته های بلک بری در برابر انواع آفات و بیماری هامقاومت خوبی دارند اما اکثر این واریته ها در برابر سرمای شدید آسیب پذیرند.

در اکثر ارقام اصلاح شده خبری از خارهای تیز نیست و یا اندازه‌ی خارها بسیار کوچک شده که مزاحمتی برای برداشت ایجاد نمی‌کند. سایز میوه‌ها بسیار درشت شده و طعم‌های متنوع و خاصی پیدا کرده‌اند.

تراکم کاشت بوته های رزبری و بلک بری

سعی کنید گیاه مورد نظر خود را از نهالستان‌های معتبر تهیه کنید تا گیاه شما فاقد بیماری باشد. اگر همزمان به کاشت رزبری و بلک بری مشغول شدید، فاصله‌ی مناسب ردیف‌های کاشت را ۲ الی ۳ متر در نظر بگیرید. به دلیل اینکه ریشه‌های بلک بری عمیق‌تر رشد می‌کنند و شاخه‌های زیادی اطراف خود تولید می‌کنند، فاصله‌ی بین بوته‌ها را ۱٫۵ متر در نظر بگیرید. واریته هایی با رشد افقی فضای بیشتری برای رشد احتیاج دارند.

محل کاشت خود را کاملاً تمیز کنید، چون بعد از کاشتن بلک بری و رزبری تعداد زیادی پاجوش از هردو خواهید داشت. اگر در فصلی به غیر از بهار تصمیم به کاشتن گرفتید حتماً از گیاهانی استفاده کنید که ریشه داشته باشند.

بهترین محل برای کاشت بوته های میوه بلک بری و رزبری

بهترین موقعیت مکانی برای کاشت زمین‌هایی با شیب شمالی متوسط بین ۳ تا ۵ درصد که زهکشی مناسبی دارند و آفتاب‌گیر خوبی هستند، می‌باشد. محل‌هایی را انتخاب کنید که باد و طوفان زیاد نباشد. گفتن این نکات دلیل بر این نیست که رزبری و یا بلک بری در مکان‌هایی با شیب بیشتر یا کمتر رشد نمی‌کنند بلکه با رعایت این موارد بهترین عملکرد را خواهیم داشت.

خاک مناسب برای کاشت بوته های میوه رزبری و بلک بری

خاک ایده آل برای اکثر اعضای خانواده بری‌ها مثل رزبری و بلک بری ، لوم ماسه‌ای با زهکش خوب و pH بین ۵ تا ۶٫۵ است. خاک باید از نظر مواد آلی غنی باشد. خاک‌هایی با بافت متوسط بهترین شرایط را برای رشد بری‌ها فراهم می‌کنند.

طریقه‌ی کاشت بوته میوه بلک بری و رزبری

زمانی که یک نهال گلدانی رز بری یا بلک بری را تهیه کردید و قصد کاشت آن را داشتید بعد از اینکه به آرامی گیاه را از گلدان خارج کردید، متوجه می‌شوید که نهال گلدانی ریشه پر است یا نه!. متأسفانه بعضی از مراکز توزیع نهال یا نهالستان‌ها، نهال ریشه لخت را درون گلدان گذاشته و در حین انتقال به زمین اصلی خاک اطراف ریشه‌ها در گلدان رها شده و امکان تلف شدن نهال در این مرحله وجود دارد.

اگر گیاه شما ریشه‌ی کامل و قابل قبولی داشت می‌توانید آن را طبق دستور زیر بکارید، اما اگر گیاه را به صورت ریشه لخت تهیه کردید، برای تعادل بین ریشه و ساقه و استقرار بهتر و سریع‌تر ریشه و در نهایت رشد بهتر باید هنگام کاشت حدود دوسوم ساقه را هرس کنید. اگر این هرس را انجام ندهید باعث می‌شود که توان گیاه برای رشد قسمت بالایی استفاده شود و ریشه به حد کافی رشد نکرده که بتواند گیاه را تغذیه کند و در نهایت گیاه از بین می‌رود و یا رشد بسیار محدودی خواهد داشت.

اگر نهال گلدانی ریشه پر تهیه کردید، احتیاج به هرس آن نیست و می‌توانید نهال را از گلدان خارج کرده و تا جایی که قبلاً در خاک گلدان بوده در چاله گذاشته و خاک خشک اطراف آن بریزید و سپس آبیاری انجام دهید.

ریشه‌های گیاه نباید خشک و عاری از رطوبت باشد، پس اگر مدت زمان زیادی از خرید نهال ریشه لخت گذشته، ریشه‌ها را برای چند ساعت در آب به دور از نور خورشید قرار دهید و بعد اقدام به کاشت کنید.

بوته های raspberry وblackberry را در چه عمقی بکاریم؟

گیاه خود را در عمقی مشابه با آنچه در گلدان است بکارید، اشتباهی رایجی در میان مردم وجود دارد که فکر می‌کنند باید گیاه خود را بسیار عمیق بکارند، در زمان کاشت دقت کنید که نهال را تا محل بالاترین و آخرین ریشه در خاک قرار دهید. چون این بوته‌ها نیز مانند اکثر گیاهان به راحتی دچار پوسیدگی طوقه می‌شوند و از بین می‌روند.

میزان آبیاری بوته های بلک بری و رزبری چقدر است؟

۳ هفته‌ی اول کاشت، هر 2 الی 3 روز یک‌بار بوته‌های رزبری و بلک بری را به گونه‌ای آبیاری کنید که خاک اطراف ریشه آنها تا شعاع 50 سانتی متری و عمق حداقل ۳۰ سانتی متر کاملاً مرطوب شود. چون اوایل کاشت نیاز به آب زیادی دارند مگر اینکه میزان بارندگی در محل شما خوب باشد. اما در کل زمانی که خاک کاملاً شنی باشد و یا نزدیک به میوه دهی و برداشت محصول هستید، گیاه شما به آب بیشتری احتیاج دارد. آب یک ضمانت ارزان قیمت برای تولید یک محصول خوب است.

میزان کم و دفعات زیاد آبیاری کیفیت میوه را افزایش می‌دهد، هر هفته بین ۲۵ تا ۵۰ میلی‌متر آب احتیاج است تا بهترین کیفیت محصول را تولید شود.

ساقه بوته‌های رز بری و به لک بری باید از آب آبیاری دور باشند تا به بیماری‌ها قارچی مبتلا نشوند پس لوله‌های آبیاری را طوری تنظیم کنید که با ساقه‌های آنها فاصله داشته باشد و آب فقط به سمت ریشه‌ها نفوذ کند. می‌توان لوله‌ی آبیاری را بعد از استقرار به وسیله‌ی مالچ پوشاند تا هم رطوبت خاک حفظ شود و هم باعث کنترل علف‌های هرز و جلوگیری از آسیب سرما شود.

تغذیه بوته های رزبری و بلک بری

یک ماه بعد از کاشت می‌توانید به گیاه خود یک کود کامل بدهید، اگر خاک شما غنی باشد فقط کود حاوی نیتروژن کفایت می‌کند. زمان شکوفه دهی و بعد از برداشت میوه استفاده از کودهای کامل توصیه می‌شود. تغذیه بوته‌های رزبری نیز مانند سایر گیاهان بهتر است به میزان کم و به صورت تدریجی همراه آب آبیاری باشد.

به این منظور بهتر است از اوایل فصل رشد و با بیدار شدن بوته‌ها از کودهای کامل پودری (ماکرو و میکرو) به میزان ۵ تا ۱۵ گرم در هر آبیاری برای هر بوته تا اواخر بهار و گرم شدن هوا استفاده شود. تغذیه‌ی بوته‌های رزبری و بلک بری در زمان گل دهی و پس از برداشت باعث کیفیت مطلوب میوه‌ها در سال جاری و تضمین کیفیت میوه‌ها در سال آینده می‌شود.

برای استفاده کمتر از کودهای شیمیایی توصیه می‌شود که قبل از کاشت، بستر کاشت را توسط کودهای دامی پوسیده و یا انواع کمپوست اصلاح کنیم. و هر ساله نیز می‌توان در فصل خواب گیاه کودهای دامی پوسیده را به صورت سطحی در کنار ردیف‌های کاشت پخش کرده و با خاک مخلوط می‌کنیم.

اگر هر ساله از کود دامی استفاده می‌کنید تقریباً احتیاجی به استفاده از کودهای مختلف شیمیایی به غیر از کودهای ازته نیست و می‌توان از انواع کودهای ازته که با نام‌های سولفات آمونیوم، اوره، نیترات و… در بازار موجود است به صورت سرک و به میزان کم همراه آبیاری در طول فصل استفاده کرد.

نیاز سرمایی بوته های رزبری و بلک بری

نیاز سرمایی رزبری و بلک بری در فصل زمستان به طور متوسط بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ ساعت دمای 0 تا ۷ درجه سانتی‌گراد می‌باشد. قبل از کاشت شرایط آب و هوایی منطقه خود، جهت برطرف شدن این نیاز را حتماً بررسی کنید. این ارقام در آب و هوای خنک عملکرد بهتری دارند ولی این بوته‌ها در شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب نیز عملکرد معقولی دارند.

گرده افشانی

رز بری ها و بلک بری‌ها خود بارور هستند و برای تولید محصول به ارقام گرده افشان احتیاج ندارند اما حضور زنبورها برای گرده افشانی آنها ضروری است.

استفاده از داربست برای کنترل بوته ها

برای نگهداری آسان تر و برداشت محصول راحت تر و منظم نگه داشتن ردیف های کاشت این میوه بهتر است بوته های بلک بری که رشد افقی دارند را بوسیله ی چوب ها یا داربست های کوچکی کنترل و هدایت کنیم . بعضی از شاخه ها ممکن است بر اثر سنگینی بار خم شده ، با زمین برخورد کنند و یا بشکنند که باعث از بین رفتن میوه ها میشوند. واریته های که رشد عمودی دارند احتیاج کمتری به داربست پیدا میکنند.

ضرورت هرس و سیم کشی در بوته های رزبری و بلک بری

بوته‌های رز بری و بلک بری نیز مانند سایر درختان برای عملکرد بهتر احتیاج به هرس دارند، با انجام هرس، محصول تولید شده بسیار درشت‌تر و با کیفیت بالاتری نسبت بوته‌های هرس نشده خواهد بود. درمورد بوته‌های رز بری کار سختی در پیش نداریم.

هرس بوته‌ی میوه رزبری

برای انجام هرس بوته‌های رزبری کار ساده‌تری در پیش داریم. بوته‌ی این میوه علاوه بر اینکه روی شاخه‌های رشد کرده در سال جاری محصول تولید می‌کند، توانایی تولید محصول روی شاخه‌های ۲ ساله را نیز دارد، میوه‌های تولید شده روی شاخه‌های ۲ ساله از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند، بنابراین می‌توان هرساله در اواخر زمستان تمام شاخه‌های موجود را از روی خاک به وسیله‌ی قیچی باغبانی حذف کنیم و اجازه دهیم پاجوش‌های جدید فضای کافی برای رشد داشته باشند.

بوته‌ی این میوه نیز برای عملکرد بهتر اجتیاج به سیم کشی یا قیم دارد. بدین منظور سیم‌های به فاصله‌ی ۱۰ سانتی متر از یکدیگر که به صورت افقی نسبت به زمین، در ارتفاع ۵۰ تا ۶۰ سانتی متری از سطح زمین نصب می‌کنیم تا شاخه‌ها از لا به لای این سیم‌ها رد شده و در آینده میوه‌ها با زمین برخورد نکنند.

احتمالاً در سنین ۲ تا ۳ سالگی تعداد زیادی پاجوش از هر بوته تولید می‌شود، حتماً هرساله باید فاصله‌ی بین ردیف‌ها را شخم بزنیم و تعدادی از پاجوش‌هایی که در این فاصله رشد کرده‌اند را حذف کنیم تا فضای کافی برای تولید میوه‌های با کیفیت وجود داشته باشد.

همان‌طور که گفته شد در اکثر ارقام این میوه می‌توان سالی ۲ بار از بوته‌ها محصول برداشت کرد، در این حالت تعدادی از شاخه‌های ۲ ساله که از مابقی شاخه‌ها قوی‌تر و سالم‌تر هستند و از آسیب سرمای زمستان در امان بوده‌اند را حفظ می‌کنیم و مابقی شاخه‌ها را حذف می‌کنیم. میوه‌ی این شاخه‌ها در اوایل تابستان به عمل می‌آید و پس از برداشت محصول باید از روی سطح زمین حذف شوند.

هرس بوته‌ی Blackberry

برای انجام یک هرس اصولی در بوته‌های بلک بری، باید با نحوه‌ی باردهی و عادات رشد این بوته‌ها بیشتر آشنا شویم. به طور معمول بوته‌ی بلک بری روی شاخه‌های ۲ ساله و بیشتر میوه تولید می‌کند، با کیفیت‌ترین محصول روی شاخه‌های ۲ ساله تشکیل می‌شود که در اصطلاح به این نوع شاخه‌ها فلوریکان گفته می‌شود.

بوته های بلک بری هر ساله تعداد زیادی پا جوش تولید می‌کنند که این پاجوش‌ها در سال اول میوه نمی‌دهند و به شاخه‌های بلند و قطوری تبدیل می‌شوند، به این نوع شاخه‌ها نیز پرموکان گفته می‌شود.

بنابراین احتیاج است که هرساله شاخه‌هایی که محصول تولید کرده‌اند، پس از برداشت به کلی از روی زمین حذف شوند تا انرژی گیاه به سمت پا جوش‌هایی که در سال جاری رشد کرده‌اند هدایت شود. تعداد پاجوش‌هایی که در سال جاری رشد کرده‌اند بسیار زیاد است و باید بسته به اینکه باغ تجاری است یا خانگی بین ۲ تا ۴ عدد از این پا جوش‌ها را حفظ و مابقی را حذف کنیم.

زمانی که ارتفاع شاخه‌های حفظ شده به ۱۲۰ سانتی متر از سطح زمین رسید، سر برداری انجام می‌شود تا جوانه‌های آنها تحریک به رشد و شاخه‌های جانبی گیاه را تشکیل دهند. به دلیل اینکه در اکثر ارقام شاخه‌های جدید به صورت افقی از ساقه‌ی اصلی رشد می‌کنند و محصول سال آینده روی آنها تشکیل می‌شود، برای نگهداری محصول احتیاج به سیم کشی یا قیم خواهند داشت.

بنابراین بسته به نوع سیم‌کشی، تعدادی از شاخه‌ها را حفظ می‌کنیم و آنها را روی سیم‌ها می‌بندیم و مابقی شاخه‌ها را حذف می‌کنیم.

تشخیص رَزبری از بلک بری

تشخیص این دو میوه بسیار آسان است، زمانی که میوه‌ی رزبری را می‌چینیم، هسته‌ی آن روی بوته باقی می‌ماند و یک حفره درون میوه ایجاد می‌شود در صورتی که وقتی میوه‌ی بلک بری را می‌چینیم هسته‌ی مرکزی در آن باقی می‌ماند و حفره‌ای ایجاد نمی‌شود.

برداشت میوه ی رزبری و بلک بری

میوه‌های این دو نهال به تدریج می‌رسند بهترین زمان برای برداشت میوه‌های raspberry و Blackberry ابتدای صبح زمانی است که میوه‌ها هنوز خنک هستند و شبنم روی آنها تبخیر شده باشد.

نگهداری میوه‌ها در دمای صفر درجه‌ی سانتی‌گراد، دو ساعت پس از برداشت عمر میوه‌ها را تا یک سوم افزایش می‌دهد. مراقب باشید هنگام چیدن و بسته بندی، فشار زیادی به آنها وارد نکنید تا میوه‌هایی باکیفیت و بدون له شدگی را روانه‌ی بازار بکنید.

ارزش غذایی رزبری و بلک بری

همه‌ی اعضای خانواده‌ی بری سرشار از ویتامین‌ها و مواد مغذی هستند اما از بهترین و با ارزش‌ترین آنها می‌توان رزبری، بلک بری، گوجی بری و بلو بری را نام برد که سرشار از آنتی‌اکسیدان، ویتامین‌های گروه A،B، C، کلسیم و پتاسیم هستند. استفاده از این میوه‌ها باعث بهبود عملکرد عضلات، کمک به سلامتی قلب، شفافیت و زیبایی پوست و جلوگیری از اختلالات ریوی می‌شود.

اینها تنها بخشی از تأثیرات شگفت انگیز استفاده از رز بری و بلک بری هستند. وقتی اسم از خواص خانواده‌ی بری صحبت می‌کنیم محال است که گوجی بری شگفت انگیز را فراموش کنیم. در مقاله‌ای جداگانه در مورد این میوه صحبت خواهیم کرد.

ارقام موجود در مجموعه ی نهالستان کبیری

خوشبختانه در چندین سال گذشته ارقام جدیدی از زربری و بلک بری معرفی شده‌اند که هرکدام مناسب مناطق مختلفی هستند، با عطر، طعم، ماندگاری و اندازه‌های مختلف.
تعدادی از بهترین‌های دنیا در این مجموعه گردآوری شده که شامل ارقام زیر می‌باشد.

ارقام رزبری موجود در مجموعه

willamette raspberry رزبریred canby thrnles رزبری
red heritage رزبریcumberland black رزبری
ارقام موجود نهال رزبری یا راسپ بری در نهالستان کبیری

نهال ارقام بلک بری موجود در مجموعه

arapahoBlackberryapache Blackberry
navaho Blackberryouachita Blackberry
natches Blackberrykiowa Blackberry
prime ark Blackberryosaga Blackberry
rosborough Blackberrytriple crown Blackberry
prime-ark-45 Blackberry
ارقام موجود نهال بلک بری در نهالستان کبیری

store
نظر شما در این موضوع چیست؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

https://www.simplybuzzes.com/wp-includes/rtp-slot/

https://ecobrumi.fr/wp-includes/slot-gacor/

http://yuzumi.ru/wp-includes/sbobet/

https://www.milkywatt.com/wp-includes/slot-deposit/

https://www.camping-couleurs-du-monde.com/wp-includes/slot-bonus/

https://www.agencefbi.com/wp-includes/slot-gacor/

https://www.citytalkgroup.co.uk/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.praktijkverdiept.nl/wp-includes/rtp-live/

https://realtrucklovers.com/slot-deposit/

https://imperiavoska.ru/wp-includes/slot-gacor/

https://www.profrais.fr/wp-includes/rtp-live/

https://www.stadler.fr/wp-includes/slot-gacor/

https://www.soluexpert.fr/wp-includes/rtp-slot/

https://lacreativita.club/wp-includes/slot-online/

https://ptc.ac.zw/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.chirurgie-digestif-proctologie.re/wp-includes/baccarat-online/

https://art-islamique.fr/wp-includes/rtp-live/

https://asianfoodpantry.com.au/wp-includes/baccarat-online/

https://www.mkshonda.com/wp-includes/slot-deposit/

https://www.yadaal.com/wp-includes/rtp-live-slot/

https://www.dhruvdeshhonda.co.in/wp-includes/slot-gacor/

https://sanbae.in/rtp-slot/

https://www.swahililanguageschool.com/wp-includes/rtp-live/

https://artmakesmehappy.gr/wp-includes/bonus-new-member/

https://www.waghalsaada.com/wp-content/slot-deposit/

https://akylentes.com/wp-content/rtp-live-slot/